႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုသည္မွာ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး၏ အမည္မဟုတ္
--------------------------------------------------------
႐ုိဟင္ဂ်ာဆုိသည္မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိဳင္ငံ စစ္တေကာင္းခ႐ုိင္ ဘဂၤလီလူမ်ဳိးတုိ႔
Show more၏ ေန႔စဥ္သုံးစကားျဖစ္သည္ ၎စကားစုႏွင့္ပတ္သက္၍ ပါယာဂ်ာ ကြန္ပါယာဂ်ာဆုိသည့္ စကားလုံးတုိ႔ကုိ ေလ့လာၾကည့္ဖုိ႔ လုိသည္ *ပါယာဂ်ာ*ဆုိသည္မွာ *ရြာသား* ျဖစ္သည္ *ကြန္ပါယာဂ်ာ* ဆိုသည္မွာ *ဘယ္ရြာသားလဲ* ဟု ေမးျခင္းျဖစ္သည္
႐ုိဟင္ဂ်ာဆုိသည့္စကားလုံးတြင္ *႐ုိဟင္*ဆုိသည္မွာ *ရြာေဟာင္း*
ျဖစ္ၿပီး *႐ုိဟင္ဂ်ာ* ဆုိသည္မွာ *ရြာေဟာင္းရြာသား* ျဖစ္သည္
ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ဦးၿမဳိ႕အနီးမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာရြာဟူ၍ ရွိပါသည္။ ရြာေဟာင္းရြာ ျဖစ္သည္ ေျမာက္ဦးၿမဳိ႕ကုိ ေစ်းဝယ္ရန္ ေရာက္လာ
ေသာ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ရြာသားမ်ားကုိ *ကြန္ပါယာဂ်ာ* ဟု ေမးလွ်င္ *႐ုိဟင္ဂ်ာ* ဟု ေျဖဆုိၾကပါသည္ အဓိပၸာယ္မွာ *ဘယ္ရြာသားလဲ* *ရြာေဟာင္း
ရြာသားပါ* ဟု ဆုိလုိျခင္းျဖစ္သည္
ထုိ႔ေၾကာင့္႐ုိဟင္ဂ်ာဆုိသည္မွာ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး၏အမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးႏွင့္ သက္ဆုိင္ေသာစကားလုံး မဟုတ္ေၾကာင္း အခုိင္အမာ သိမွတ္ထားရမည္ ျဖစ္သည္
#အဂၤလိပ္ေခတ္ကစခဲ့သည့္ျပႆ နာ
---------------------------------------
*႐ုိဟင္ဂ်ာ ဘယ္တုန္းက စခဲ့သနည္း* ဆုိသည့္ ေမးခြန္းအတြက္ အေျဖရဖုိ႔ရန္ သမုိင္းအေထာက္အထားမ်ားစြာကုိ ေလ့လာၾကည့္႐ႈရာ နိဳင္ငံေရးႏွင့္ ဆက္စပ္ေပၚေပါက္လာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္ ၁၈၂၄-၂၆ ခုႏွစ္ (အဂၤလိပ္+ျမန္မာ-ပထမစစ္ပြဲအၿပီး ေနာက္ပုိင္း
ကာလ)၌ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းသုိ႔ ေခၚေတာကုလားမ်ား (ခ) ဘဂၤလီ
ကုလားမ်ား အတားအဆီးမဲ့ ဝင္ေရာက္လာခဲ့ၾကသည္
၁၈၉၉-ခုႏွစ္ ႏုိဝင္ဘာလ ၁၇ ရက္ေန႔ (စူးအက္တူးေျမာင္း ဖြင့္ၿပီးခ်ိန္
ကာလ)တြင္ အဂၤလိပ္မ်ားက ေျမ႐ုိင္းေဝငွသည့္ ဥပေဒျပ႒ာန္းၿပီး ျမန္မာနိဳင္ငံမွ ဆန္စပါးမ်ား ျပည္ပသုိ႔ ပုိမုိတင္ပုိ႔ေရာင္းခ်နိဳင္ရန္ စီမံကိန္းခ်မွတ္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ခ်က္အရ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာ ေက်ာက္ေတာ္ မင္းျပား ေျမပုံၿမဳိ႕နယ္မ်ားသုိ႔ ေခၚေတာ
ကုလားမ်ား (ခ) ဘဂၤလီကုလားမ်ားကုိ အစုလုိက္ အၿပဳံလုိက္ ဝင္ေရာက္
ေနထုိင္ေစခဲ့သည္
၁၉၄၂-ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာနိဳင္ငံသုိ႔ ဒုတိယကမ႓ာၻစစ္ႀကီး ကူးစက္လာၿပီး ရခုိင္ႏွင့္ ေခၚေတာကုလားမ်ား (ခ) ဘဂၤလီကုလားမ်ား လက္သုိ႔အဂၤလိပ္
စစ္တပ္မွ က်န္ခဲ့ေသာ လက္နက္ခဲယမ္းမ်ား ေရာက္ရွိခဲ့ေလရာ ယခင္
ကတည္းက အဆင္မေျပျဖစ္ေနေသာ ၎တုိ႔ႏွစ္ဖက္ၾကား လက္နက္
အားကုိး၍ ပဋိပကၡ ျဖစ္ခဲ့ရေလသည္ ပဋိပကၡအစပုိင္းတြင္ေက်ာက္ေတာ္
ၿမဳိ႕နယ္တစ္ဝုိက္၌ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားတုိ႔က အားသာခဲ့ေသာ္လည္း ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္မ်ား၌ ေခၚေတာကုလားမ်ား (ခ) ဘဂၤလီကုလားမ်ားက အေရးသာသြားခဲ့ေလသည္
ထုိ႔ေၾကာင့္ ထုိေဒသရွိ တုိင္းရင္းသားမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ရခုိင္ သက္ ဒုိင္းနက္ လူမ်ဳိးစုမ်ားမွာ အုိးအိမ္မ်ားစြန္႔၍ ထြက္ေျပးခဲ့ရေလသည္ တစ္နည္းဆုိေသာ္ ေခၚေတာကုလားမ်ား (ခ) ဘဂၤလီကုလားမ်ား၏ ဝါးမ်ဳိျခင္းကုိ ခံလုိက္ရျခင္းပင္ ျဖစ္သည္ ေခၚေတာကုလားမ်ား (ခ) ဘဂၤလီကုလားမ်ားသည္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္ (မူစလင္မ်ားျဖစ္ၾကသည္)
ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ေခၚေတာကုလားမ်ား (ခ) ဘဂၤလီကုလား
မ်ား၏ ယင္းကဲ့သို႔ သက္ဆုိးရွည္ေနေသာ ပဋိပကၡကုိ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရး
တပ္မေတာ္က ၾကားဝင္ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ေသာ္လည္း ေအာင္ျမင္မႈမရ
ခဲ့ပါ
ဒုတိယကမ႓ာၻစစ္ႀကီးအၿပီး အဂၤလိပ္တုိ႔ ျမန္မာျပည္ျပန္ဝင္လာခ်ိန္
ကာလတြင္ စစ္အတြင္းကာလက အိႏ္ၵိယသုိ႔ ထြက္ေျပးသြားခဲ့ေသာ ရခုိင္စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ား ျပန္ဝင္မလာနိဳင္ေစရန္ ေခၚေတာကုလား
မ်ား (ခ) ဘဂၤလီကုလားမ်ားက အျပင္းအထန္ တားဆီးခဲ့ၾကေလသည္
#လက္နက္ကုိင္အၾကမ္းဖက္၍ မူစလင္ျပည္နယ္ေတာင္းျခင္း
-----------------------------------------------------------------
၁၉၄၈-ခုႏွစ္(ျမန္မာႏုိင္ငံလြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေသာကာလ)တြင္ ေခၚေတာကုလားမ်ား (ခ) ဘဂၤလီကုလားမ်ားက ၎တုိ႔၏ လူဦးေရ
အမ်ားအျပားေနထုိင္ေသာ ဘူးသီးေတာင္ကုိ “မူစလင္ျပည္နယ္အျဖစ္” သတ္မွတ္ေပးရန္ ေတာင္းဆုိလာရာမွ အၾကမ္းဖက္မႈ စတင္ ေပၚေပါက္
လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ ထုိသို႔လႈပ္ရွားေတာင္းဆုိရာတြင္ေမာင္းေတာၿမဳိ႕
နယ္ ေက်ာက္ငႏြားရြာသား အဗၺဒူဟာဆင္ အမည္ရွိသူ ကုလားတစ္ဦး
က ေခါင္းေဆာင္ခဲ့သည္
လက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္မႈအဆင့္သုိ႔ *မူဂ်ာဟစ္* အမည္ျဖင့္ စတင္တက္
လွမ္းခဲ့သည္ ၎တုိ႔သည္ လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရးကုိ အေျခခံ၍ စည္း႐ုံး
မႈမ်ားေၾကာင့္လည္းေကာင္း အေျခအေနမဲ့မ်ားကုိ စည္း႐ုံးရသျဖင့္
စုစည္းမႈ လြယ္ကူျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း တစ္ႏွစ္အတြင္း မူဂ်ာဟစ္
အင္အား ၇၀၀ ေက်ာ္အထိ တုိးပြားလာခဲ့သည္
၁၉၄၈-ခုႏွစ္ နိဳဝင္ဘာလတြင္ ယင္းမူဂ်ာဟစ္သူပုန္မ်ားကုိ အမွတ္(၅) ဗမာ့ေသနတ္ကုိင္တပ္ရင္းက စတင္ ထုိးႏွက္တုိက္ခုိက္ ႏွိမ္နင္းခဲ့သည္ ဆက္လက္၍ ၁၉၅၁-၅၂ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ေမယုစစ္ဆင္ေရးျဖင့္ လည္း
ေကာင္း ၁၉၅၄-ခုႏွစ္တြင္ မုတ္သုံစစ္ဆင္ေရးျဖင့္ လည္းေကာင္း ထုိးႏွက္တုိက္ခုိက္ ႏွိမ္နင္းခဲ့ၾကသည္
မူဂ်ာဟစ္မ်ားသည္ ျမန္မာ့ပုိင္နက္ နယ္ေျမအတြင္း အခုိင္အမာ တပ္စြဲ
ေနနိဳင္ျခင္း မရွိေတာ့ပဲ တစ္ဖက္နိဳင္ငံနယ္စပ္သုိ႔ ထြက္ေျပးသြားခဲ့ၾက
ရသည္
ထုိအခ်ိန္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံ-မျဖစ္ေသးေသာ ပါကစၥတန္အစုိးရ
ကလည္း ျမန္မာနိဳင္ငံအတြင္းမွ ဥပေဒကုိ ခ်ဳိးေဖာက္ထြက္ေျပးလာေသာ ကုလားဆုိးေသာင္းက်န္းသူ မူဂ်ာဟစ္သူပုန္မ်ားကုိ ဖမ္းဆီးခဲ့ရာ ၁၉၅၄-ခုႏွစ္ ေမလ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ စစ္တေကာင္းရဲအဖြဲ႔က အဗၺဒူဟာဆင္ကုိ ဖမ္းဆီးရမိသြားခဲ့သည္
၁၉၇၁-ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ပါကစၥတန္အစုိးရက *ရွိတ္မူ
ဂ်ီယာမန္*ကုိ ထိန္းသိမ္းထားေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့သည္ ပါကစၥတန္ျပည္တြင္းေရးမွာ ပုိမုိ႐ႈပ္ေထြးလာခဲ့သည္ အေရွ႕
ပါကစၥတန္(ဘဂၤလားေဒ့ရွ္)နယ္စပ္မွ ေခၚေတာကုလားမ်ား (ခ) ဘဂၤလီကုလားမ်ားသည္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ားအျဖစ္ ျမန္မာနိဳင္ငံ
အတြင္းသို႔ ထပ္မံ ဝင္ေရာက္လာခဲ့ၾကျပန္ပါသည္ ၁၉၆၂-ခုႏွစ္ ေနာက္ပုိင္းအထိ တရားမဲ့ဝင္ေရာက္မႈမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ေပၚ
လာခဲ့ၾကေလသည္
အမွန္စင္စစ္ ယင္းတုိ႔သည္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ဟု ဆုိေသာ္လည္း ရပ္တည္မႈနယ္ေျမရရွိေရး (ခ) မူစလင္ျပည္နယ္ရရွိေရးကုိ လက္နက္ကိုင္ လႈပ္ရွားေတာင္းဆုိေနသူမ်ားသာ ျဖစ္သည္
နယ္စပ္ေဒသရွိ ျမန္မာ့နယ္ေျမအတြင္း ကုလားဆုိးေသာင္းက်န္းသူမ်ား ဝင္ေရာက္မႈမ်ားကုိ တားဆီးနိဳင္ရန္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က စစ္ဆင္ေရးမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ ၁၉၅၇-ခုႏွစ္တြင္ *ေရွာ္မလုပ္* ႏွင့္ *ဇူရာသန္*တုိ႔ ဦးစီးေသာ အင္အား (၁၅၀)သည္လည္းေကာင္း နိဳဝင္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔ တြင္ *ရာရွစ္* ဦးေဆာင္ေသာ အင္အား (၂၁၄)ေယာက္တုိ႔သည္လည္းေကာင္း အသီးသီး လက္နက္ခ် အလင္းဝင္ခဲ့ၾကသည္
###
CRD