Сапраўды, якія прыгожыя беларускія словы! Якой пяшчотай і цеплынёй ад іх вее. Яны запаўняюць усё навокал нечым незразумелым, але такім жаданым і непаўторным. Я лічу нашу мову прыгожай, самай пяшчотнай, вольнай, пявучай, вобразнай, шчырай. Шмат у ёй розных ветлівых зваротаў, такіх, як «Калі ласка», «Дзякуй», «Добрай ночы», «Будзьце ласкавы», шмат фразеалагізмаў, эпітэтаў, тралных пяраўнанняў і ўсяго таго, што называецца двума простымі словамі — беларуская мова. Я — беларуска, люблю нашу мову, здаецца, ёй валодаю з самага маленства. У школе мае веды па мове грунтоўна ўдасканальваюцца дзякуючы настаўніцы беларускай мовы і літаратуры. Каб вы ведалі, як цікава і займальна ў яе на ўроках! Заняткі яна звычайна пачынае з чытання выказванняў беларускіх пісьменнікаў і паэтаў пра мову. Пры гэтым настаўніца заўсёды кажа: «Калі ласка, паслухайце мяне...» На роднай мове напісана шмат вершаў, песень, казак, паданняў. Але хочацца, каб часцей гучала наша «калі ласка», бо мову родную, як і думку, нішто не можа стрымаць і абмежаваць

Мова... Наша родная мова... Колькі мілагучнасці, таемнасці ў гэтым слове. Залатыя лісцікі на дрэвах, кожная птушка, кожная кветка і, канешне, чалавек - усе маюць сваю мову. «Самы найвялікшы і бясспрэчны закон жыцця - гэта людская мова, праз якую чалавек стаў вышэй за ўсіх істот пад сонцам», - пісаў знакаміты Янка Купала. Сапраўды, чалавечую мову нельга параўнаць з мовай птушак, жывёл, раслін. Яна з'яўляецца больш прыгожай, мілагучнай, дзякуючы ей людзі размаўляюць, вучацца, дасягаюць сваей мэты, але нашу родную мову трэба аберагаць, трэба не саромецца яе. Памятаеце, як у далёкія часы пакутавалі людзі, якім трэба было адрачыся ад роднай мовы, ад радзімы. Цяпер мы павінны адстойваць свае нацыянальныя інтарэсы. У сваім вершы Ніл Гілевіч добра паказаў, як квітнее мова і як яна знікае. У творы аўтар параўноўвае залатую дуброву з нашай мовай. Канешне, можна сказаць, што мова наша залатая, бо яна багата прыгожымі словамі, выразамі, у кожнае слова чалавек укладваў душу, але нельга параўнаць мову з дубровай. Прыйдзе халодная пара - і дрэвыскінуць трапяткія лісточкі, ахутаюцца сном, а наша родная мова павінна жыць, узбагачацца, не загінуць. Мы ж будзем дапамагаць ей. Дуброве нельга дапамагчы, але мове можна. Трэба толькі шанаваць, аберагаць, змагацца за яе. «Наша мова - гэта народны скарб. Яго нельга не шанаваць, як нельга не шанаваць родны народ», - з хваляваннем гаварыў Іван Мележ. Як усё ж такі трэба аберагаць родную мову? Якая яна, наша мова? Чаму мы яе шануем? Адказы на гэтыя пытанні кожны знойдзе ў сваім сэрцы, у душы. На гэтыя пытанні людзі імкнуліся адказаць на працягу; шматлікіх стагоддзяў, у розныя часы. Жыццё людзей, якія вымушаны былі пакінуць радзіму, было цяжкім, невыносным. Яны не маглі размаўляць на роднай мове, не маглі прытуліцца да роднай зямлі, а гэта самая страшэнная кара. Але вернемся да нашых спрадвечных пытанняў. Адзін вельмі знакаміты чалавек гаварыў: «Мова ласкавая і мілагучная, як песня». Таму мы павінны «спяваць», гаварыць на сваей мове, вучыць іншых размаўляць на ей. «Чалавек - гэта цэлы свет», - сказаў Кузьма Чорны. Значыць, чалавек можа ўсё: можа ўзбагаціць нашу мову, можа аберагаць яе, змагацца за яе, каб не страціць зусім. «Хто забыў сваіх продкаў - сябе згубіў, а хто забыў сваю мову - усё згубіў». Мова - гэта тое, без чаго не можа жыць ніводны чалавек. У мяне ёсць сябар, які вельмі любіць, шануе сваю мову, выступав ў яе абарону. Ён сказаў: «Люблю сваю мову за тое, што яна прыгожая і мілагучная, што яна дае людзям тое, без чаго нельга жыць. Люблю сваю мову за тое, што яна самая найлепшая за ўсе мовы ў свеце. За яе я пайду змагацца, пайду абараняць маю мову. Мова і я - гэта адзінае цэлае». Так павінен думаць кожны з нас аб сваей роднай мове. Любоў да яе павінна праяўляцца ў кожным нашым слове, у кожным гуку. Шмат у свеце цудоўных моў. Французская, польская, нямецкая... Адны з іх вабяць сваей прыгажосцю і непаўторнасцю, другія - мілагучнасцю. Але ў кожнага чалавека ёсць толькі адна мова, якая завецца роднай. Менавіта на гэтай мове ён размаўляе са знаёмымі, сябрамі. I вельмі дрэнна, калі чалавек пачынае забывацца на сваю мову, не шануе яе. Розныя часы перажыла наша беларуская мова. I часы Вялікага княства Літоўскага, калі яна мела статус дзяржаўнай, і Рэч Паспалітую, дзе наша родная мова была забаронена. Потым Расійская імперыя, у якой беларускую мову аб'явілі дыялектам рускай. Тэта, наогул, смешна, бо наша мова, хоць яна і з'яўляецца сястрой рускай мовы, развівалася самастойна. I вось мы дажылі да таго часу, што Беларусь стала незалежнай, але наша роднае слова зноў не ў пашане. I чаму? Бо яно «мужыцкае»? Як не сорамна тым, хто так гаворыць, глядзець у вочы сваім суайчыннікам? Цяжкасці, якія сустракаюцца на шляху беларускай мовы, не абышоў сваей увагай і Ніл Гілевіч у вершы « Замірае...». Гэты твор умоўна можна падзяліць на дзве часткі. У першай аўтар гаворыць: ... На пачатку нядоўгага лета - Што рабілася тут, Што за дзіўнае свята было! А другая частка напоўнена сумам і жалем: Дзе ж падзелася ўсё, Што заместа вячыстага слова - Толькі шорхат сухі над нагамі, Як скарга-дако